ตามกฎหมายการแรงงานเวียดนาม การจ้างแรงงานต่างชาติในเวียดนาม ส่วนใหญ่เป็นการจ้างงานระดับผู้บริหารสูงสุด ผู้บริหาร ผู้เชี่ยวชาญ ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิค ซึ่งตลาดแรงงานเวียดนามยังขาดแคลน โดยกระบวนการขออนุญาตจ้างงานต้องดำเนินการก่อนขอวีซ่าให้ชาวต่างชาติเข้ามาทำงานในประเทศเวียดนาม
โดยทั่วไปชาวต่างชาติที่ทำงานในเวียดนามต้องมีคุณสมบัติ:
- อายุ 18 ปีขึ้นไป มีความสามารถในการทำงานครบถ้วน
- มีระดับการศึกษาและวิชาชีพเหมาะแก่การทำงาน และมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ตามข้อกำหนดของกระทรวงสาธารณสุขเวียดนาม
- ไม่เป็นผู้ต้องโทษตามคดีอาญา
- มีใบอนุญาตทำงานที่ถูกต้องตามกฎหมายเวียดนาม
ขั้นตอนที่ 1 แจ้งความต้องการจ้างงานแรงงานต่างชาติ
บริษัท/หน่วยงานที่ต้องการจ้างแรงงานต่างชาติต้องมีหนังสือแจ้งคำร้องต้องการจ้างแรงงานชาวต่างชาติตามแบบคำร้องหมายเลข 1 ประกาศกระทรวงแรงงานเลขที่ 40/2016/TT-BLDTBXH ไปยังกระทรวงแรงงาน กรุงฮานอย หรือกรมแรงงานของเวียดนามในพื้นที่ตั้งหน่วยงาน ปัจจุบันสามารถยื่นคำร้องเบื้องต้นผ่านระบบ http://dichvucong.molisa.gov.vn/HomePage.aspx ซึ่งเจ้าหน้าที่รัฐฯ จะตรวจสอบเอกสารเบื้องต้น และแจ้งให้ส่งเอกสารฉบับจริงไปยังกระทรวงแรงงาน หรือกรมแรงงาน โดยใช้เวลาดำเนินการไม่เกิน 15 วันทำการหลังจากได้รับเอกสารครบถ้วน นอกจากนี้ ยังสามารถขอเปลี่ยนแปลงการจ้างชาวต่างชาติได้โดยใช้แบบคำร้องหมายเลข 2 ประกาศกระทรวงแรงงานเลขที่ 40/2016/TT-BLDTBXH
ขั้นตอนที่ 2 ขอใบอนุญาตทำงาน (Work Permit)
เมื่อได้รับอนุมัติจ้างงาน บริษัท/องค์กรก็สามารถดำเนินการขอใบอนุญาตจ้างงานให้แก่ชาวต่างชาติ โดยเตรียมเอกสารต่าง ๆ เพื่อเป็นหลักฐานด้านความพร้อมด้านคุณวุฒิ ประสบการณ์ทำงาน และสุขภาพ ทั้งนี้ เอกสารทั้งหมดที่ไม่ใช่ภาษาเวียดนามต้องแปลเป็นภาษาเวียดนามและรับรองสำเนาถูกต้องโดยหน่วยงานของรัฐบาลเวียดนาม ได้แก่
- เอกสารรับรองคุณวุฒิการศึกษาตั้งแต่ระดับปริญญาตรีขึ้นไปถึงสูงสุด
- เอกสารรับรองความประพฤติซึ่งขอที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติของไทย (ใช้เวลาประมาณ 21 วัน หรือ กรณีเร่งด่วน 7 วันทำการ)
- เอกสารรับรองประสบการณ์ทำงานไม่น้อยกว่า 2 ปีที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับตำแหน่งงานที่จะทำที่เวียดนาม เช่น หากจะทำงานในตำแหน่งผู้จัดการการตลาด ก็ต้องทำงานด้านการตลาดมาแล้วไม่น้อยกว่า 2 ปี เป็นต้น
- ใบตรวจสุขภาพที่โรงพยาบาลเวียดนามที่กฎหมายกำหนด (ใช้ฉบับจริงที่โรงพยาบาลให้)
- ใบรับรองความประพฤติของเวียดนาม กรณีที่เคยอาศัยอยู่ที่เวียดนาม (ใช้เวลารอประมาณ 21 วันทำการ ต้องถ่ายเอกสารและรับรองสำเนาโดยหน่วยงานรัฐบาลเวียดนาม)
ทั้งนี้ บริษัท/องค์กรสามารถเชิญชาวต่างชาติให้เข้ามาทำงานในเวียดนามระหว่างเตรียมเอกสารเพื่อให้สะดวกมากยิ่งขึ้น โดยบริษัทเป็นผู้ดำเนินการขอวีซ่า 3 เดือนให้กับชาวต่างชาติ และเก็บใบเสร็จรับเงินและใบแจ้งอนุมัติวีซ่าเพื่อใช้ประกอบในการขอบัตรอาศัยชั่วคราว
การขอใบรับรองความประพฤติจากกรมตำรวจของเวียดนาม (กรณีที่เคยอาศัยอยู่ในเวียดนามมาก่อน)
การขอใบรับรองความประพฤติของเวียดนามในปัจจุบันค่อนข้างสะดวก โดยสามารถกรอกรายละเอียดทั้งหมดทางออนไลน์ (มีหน้าเว็บภาษาอังกฤษ) ที่ https://lltptructuyen.moj.gov.vn/home?locale=en
เมื่อกรอกรายละเอียดเสร็จ จดเลขลงทะเบียน พิมพ์แบบฟอร์ม และเตรียมเอกสาร ได้แก่
- ใบคำร้องขอใบรับรองประวัติอาชญากรรม
- สำเนาหนังสือเดินทางพร้อมรับรองสำเนาจากหน่วยงานรัฐบาลเวียดนาม (ทั้งเล่ม)
- สำเนาเอกสารลงทะเบียนผู้อยู่อาศัยชั่วคราวในเวียดนามพร้อมรับรองสำเนา (เจ้าของบ้านเป็นผู้ดำเนินการลงทะเบียนที่สถานีตำรวจในพื้นที่อยู่อาศัย)
นำเอกสารทั้งหมดยื่นที่กระทรวงยุติธรรม (ฮานอย) หรือ กรมยุติธรรม (Sở Tư Pháp) (ถนน Pasteur โฮจิมินห์) แม้ว่าจะระบบจะให้เราสามารถยื่นเอกสารทั้งหมดได้ทางออนไลน์ แต่ก็ควรไปยื่นด้วยตัวเอง โดยเตรียมเอกสารฉบับจริงไปด้วย และชำระเงินจำนวน 200,000 VND โดยจะได้ 2 ฉบับ รอประมาณ 21 วันทำการ และนำใบรับไปรับเอกสารตามกำหนด
การขอรับรองเอกสารภาษาเวียดนาม
สำเนาเอกสารของเวียดนามต้องมีการรับรองจากหน่วยงานราชการด้านกฎหมายของเวียดนาม (Notary Office, Department of Justice) หรือแขวง/เขตที่เราอาศัยอยู่ โดยรับรองได้เฉพาะหนังสือเดินทางและเอกสารภาษาเวียดนามเท่านั้น
การขอรับรองเอกสารภาษาต่างประเทศ
กรณีเอกสารภาษาอังกฤษ หรือภาษาต่างชาติอื่น หากออกโดยหน่วยงานของไทยจะต้องนำไปนำไปรับรองนิติกรณ์ (legalization) ที่สถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงฮานอย หรือสถานกงสุลใหญ่ไทย ณ นครโฮจิมินห์ก่อน (บางเอกสารต้องรับรองเอกสารที่กรมการกงสุลในประเทศไทยก่อนด้วย เช่น รับรองรายมือชื่อในหนังสือรับรองประสบการณ์ทำงาน) จากนั้นจึงนำเอกสารที่ได้รับการรับรองนิติกรณ์แล้วไปรับรองเอกสารอีกครั้งพร้อมแปลเป็นภาษาเวียดนามที่กรมการต่างประเทศของเวียดนาม (Department of External Relations Vietnam) ซึ่งเราสามารถขอสำเนาแปลเป็นภาษาอังกฤษได้ตามต้องการ ใช้เวลาในการแปลและรับรองเอกสาร ประมาณ 4 – 10 วันขึ้นอยู่กับเอกสารต้นฉบับ
หากต้องการรับรองเอกสารภาษาต่างประเทศ (ผ่านการรับรองจากสถานทูตหรือสถานกงสุลใหญ่ไทยแล้ว) สามารถกรอกรายละเอียดเอกสารต่าง ๆ ก่อนนำไปยื่น ได้ที่ http://hopphaphoa.lanhsuvietnam.gov.vn/Legalization/Legalized-Guide.aspx
โดยยื่นใบคำร้อง เอกสารที่ต้องการรับรอง และสำเนาเอกสารที่ต้องการรับรอง มีค่าบริการฉบับละ 30,000 VND ส่วนใหญ่จะสามารถรับได้ในวันถัดไป
การตรวจสุขภาพเพื่อขอใบรับรองการทำงานที่เวียดนาม
ชาวต่างชาติสามารถตรวจสอบรายชื่อโรงพยาบาล/สถานพยาบาลที่ให้คนต่างชาติตรวจสุขภาพเพื่อไปทำงานตามข้อกำหนดของกฎหมายแรงงาน โดยจะมีการตรวจเลือด ปัสสาวะ ปอด คลื่นหัวใจ ช่องท้อง ช่องปาก หู ตา ผิวหนัง เป็นต้น ควรไปลงทะเบียนตรวจสุขภาพก่อน 10:30 น. เพื่อให้สามารถตรวจได้เร็ว บางโรงพยาบาลไม่รับตรวจสุขภาพช่วงบ่าย โดยสามารถตรวจสอบรายชื่อโรงพยาบาลได้ที่: http://www.xuatnhapcanh.com.vn/c18t919-danh-sach-benh-vien-phong-kham-lam-thu-tuc-kham-suc-khoe-cho-nguoi-nuoc-ngoai-xin-cap-giay-phep-lao-dong.htm
ขั้นตอนตรวจสุขภาพ ดังนี้
- ยื่นพาสปอร์ตตัวจริง พร้อมรูปถ่าย 2 นิ้ว หน้าตรง จำนวน 2 รูป กรอกประวัติ (ฟอร์มกรอกเป็นภาษาเวียดนาม) 2 ฉบับ หรือตามจำนวนที่ต้องการ โดยควรให้พนักงานชาวเวียดนามพาไปดำเนินการที่โรงพยาบาล ชำระเงินประมาณ 1.1 – 1.5 ล้านเวียดนามด่งแล้วแต่โรงพยาบาล และตรวจสุขภาพตามแผนกต่าง ๆ ของโรงพยาบาล
- เมื่อตรวจครบทุกแผนกแล้ว ก็จะต้องนำใบตรวจสุขภาพไปยื่นกับเจ้าหน้าที่ และรับใบนัดรับผล (ไม่ได้รับทันที) รอประมาณ 7 วัน ทั้งนี้ เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลสามารถเรียกมาตรวจเพิ่มเติมได้ หากพบอาการผิดปกติ
ขั้นตอนที่ 3 การขอบัตรอาศัยชั่วคราว (Temporary card)
หากมีเอกสารใบอนุญาตทำงานและวีซ่าครบถ้วน สามารถขอบัตรผู้อาศัยอยู่ชั่วคราวได้ ซึ่งสามารถใช้แทนวีซ่าเพื่ออาศัยอยู่ในเวียดนามระยะยาว และอาจใช้เพื่อรับส่วนลดต่าง ๆ เมื่อเข้าร่วมกิจกรรมในประเทศเวียดนามอีกด้วย โดยยื่นคำร้องที่สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง
เอกสารที่ต้องเตรียม
- ใบคำร้องขอบัตรอาศัยชั่วคราว – NA8
- ใบคำรองขอรับรองผู้อาศัยชั่วคราว (Sponsor) ที่ผู้มีอำนาจสูงสุดของบริษัทลงรายมือชื่อพร้อมตราประทับวงกลมสีแดงขององค์กร – NA7
- หนังสือเดินทางตัวจริง (ทางกรมตำรวจตรวจคนเข้าเมืองจะเก็บหนังสือเดินทางไว้จดกว่าบัตรอยู่อาศัยชั่วคราวจะเสร็จ)
- รูปถ่ายพื้นหลังขาว หน้าตรง ขนาด 2×3 เซนติเมตร จำนวน 2 ใบ ติดที่ใบคำร้อง NA8 1 ใบ และแนบไปกับใบคำร้องอีก 1 ใบเพื่อใช้ติดบัตร
- ใบสำคัญการจดทะเบียนบริษัทฯ และแจ้งเปลี่ยนแปลงรายละเอียดต่างๆ ของบริษัทฯ
- สำเนาใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ที่ผ่านการรับรองจากทางราชการเวียดนาม
- สำเนาเอกสารตอบรับการขอวีซ่า (ไม่จำเป็นต้องรับรองจากราชการ) ที่ขอโดยบริษัท หรือหน่วยงานที่รับรองเป็นผู้ดำเนินการเรื่อง (ใบที่ใช้รับวีซ่าที่สถานทูต สถานกงสุลใหญ่ หรือสนามบิน) เพื่อยืนยันวีซ่าที่เรากำลังใช้งานอยู่
- สำเนาแจ้งอาศัยอยู่ชั่วคราวกับตำรวจท้องถิ่นที่ผ่านการรับรองจากเวียดนาม
- กรณีที่พนักงานไปทำเรื่องแทนต้องมีเอกสารแนะนำพนักงานชาวเวียดนามอย่างเป็นลายลักษณ์อักษรจากบริษัท
- เงินเวียดนามด่องประมาณ 3.3 – 3.4 ล้านด่อง (145 USD กรณีบัตรมีอายุเทียบเท่ากับใบอนุญาตทำงาน)
ถ้าเอกสารครบถ้วนจะใช้เวลาเพียง 5 วันทำการ สามารถดำเนินการได้เองในกรณีที่สามารถพูดภาษาอังกฤษหรือเวียดนามได้ โดยแจ้งเจ้าหน้าที่
ขั้นตอนที่ 4 การเปิดบัญชีธนาคารเพื่อรับเงินเดือน
การเปิดบัญชีธนาคารเพื่อรับเงินเดือน ต้องใช้สัญญาจ้างงาน และบัตรอาศัยชั่วคราว หรือวีซ่าระยะยาวในการเปิดบัญชี โดยบัญชีที่เปิดในเวียดนามจะรับได้เฉพาะเงินเดือนหรือเงินจากนิติบุคคลเท่านั้น ไม่สามารถรับเงินโอนจากบุคคลธรรมดาได้